نام دیگر وسواس فکر OCD می‌باشد و از علائم آن این است که برخی افکار ناخواسته به سراغ فرد آمده و او نمی‌تواند آنها را کنترل نماید. افرادی که دچار OCD می‌شوند افکار ناخواسته‌ای را تکرار می‌کنند. فردی که درگیر وسواس فکری می‌باشد در خصوص رفتارهای خود اختیاری نداشته و نیرویی درونی وی را وادار به این کار می‌کند که متأسفانه مشکل‌ساز می‌شود. قطعاً می‌توان با وسواس فکری مقابله کرد.
با کمک‌گرفتن از یک مشاور فردی باتجربه و با انجام راهکارهای متفاوت قطعاً در درمان OCD موفق خواهیم بود. البته باید توجه داشت که پیش‌نیاز این درمان خواست و اراده فرد می‌باشد. برای درمان وسواس فکری باید دقت داشت تا حتی در روند درمان نیز وسواس نداشته باشیم. برخی افراد پس از مراجعه به درمانگر و دریافت فهرست تمرین درمان، آن را به‌صورت وسواس‌گونه‌ای انجام می‌دهند. درصورتی‌که تمرین‌ها را باید بر اساس نیرو و انرژی خود انجام دهیم. بعد از جلسه اول معمولاً لیست تمرین به بیمار داده می‌شود. بهتر است روند تمرین با نظارت مشاور انجام شود تا از نتیجه مطلوب محروم نشویم.
راه‌های درمان وسواس
امروزه راه‌های مختلفی برای درمان شناخته شده است. اگر درمان به‌موقع انجام نشود باعث بروز مشکلات عدیده‌ای در زندگی فرد می‌شود. مشکلاتی نظیر انزوا و گوشه‌گیری از تبعات عدم درمان وسواس می‌باشد. بهتر است در کنار روش‌های مختلف درمان وسواس، از روش‌های خودیاری نیز استفاده شود. برخی از این روش‌ها را با هم مرور می‌کنیم:
- روش اول: فعالیت بدنی و ورزش منظم تأثیر مثبتی در روند درمان دارد. تمرینات ورزشی روزانه بهتر است چند نوبت در روز انجام شود. مثلاً پنج تایم 10 دقیقه‌ای.
- روش دوم: با دیگران ارتباط داشته باشیم. تنهایی وسواس را تشدید می‌کند. ارتباط با خانواده و یا دوستان و بیان مشکلات می‌تواند تا حدودی مشکل وسواس را درمان نماید.
- روش سوم: میزان خواب و استراحت باید به میزان کافی باشد.
- روش چهارم: ورزش‌های یوگا، مدیتیشن و….تکنیک‌های مناسبی در درمان فشارهای ذهنی وسواس می‌باشند.
باید توجه داشت که ضربه‌های روحی نقش به سزایی در ایجاد وسواس ذهنی دارند.
درمان وسواس فکری
وسواس فکری در زنان و مردان به یک اندازه روی می‌دهد؛ اما این وسواس عموماً در مردان از سنین پایین‌تری اتفاق می‌افتد. به دلیل ترس از قضاوت دیگران و همچنین شرم و خجالت، درمان به تأخیر می‌افتد. وسواس فکری نتیجه اغراق در روند طبیعی روانشناختی می‌باشد، اما قطعاً قابل‌درمان می‌باشد و درمان رابطه مستقیمی به میزان تأثیر آن بر زندگی افراد دارد. برای درمان وسواس فکری:
- درمان از طریق روانشناختی: برخی از درمان‌ها کمک می‌کند بدون اجبار، با افکار وسواسی خود روبرو شویم. باید با درمانگر خود همکاری نماییم تا بتوانیم مشکلات را به دسته‌های جداگانه تفکر، احساسات و… طبقه‌بندی نماییم. درمانگر کمک می‌کند تا بیمار بدون ازبین‌بردن ترس و افکار وسواسی با آنها روبرو شود. بیمار قبل از پرداختن به افکار سخت‌تر، به مواردی می‌پردازد که حداقل اضطراب را دارد.
- دارو: دارویی که درمانگر تجویز می‌کند از نوع ضدافسردگی می‌باشد که می‌تواند با تغییر تعادل شیمیایی در مغز به بهبود بیمار کمک نماید. برای اختلال وسواس خفیف یک دوره کوتاه درمان توصیه می‌شود. اما اگر وسواس فکری شدت زیادی داشته باشد قاعدتاً طول دوره درمان طولانی‌تر می‌باشد.
درهرصورت امکان دارد مدت زیادی طول بکشد تا تأثیر درمان داروهای افسردگی مشاهده شود.
درمان وسواس تقارن
وسواس تقارن یا وسواس قرینه یکی از انواع شایع وسواس می‌باشد که موجب صدمات جسمی و روحی می‌شود. این وسواس در اوایل سنین کم بروز می‌کند و معمولاً دیگران آن را تأیید می‌کنند؛ زیرا از دید بزرگ‌ترها این بیماری از فرزندشان فردی منظم و مرتب می‌سازد. افرادی که دچار وسواس تقارن می‌شوند بر روی نحوه قرارگرفتن اجسام حساس هستند و در مواردی که اجسام نامرتب بر سر جای خود قرار داشته باشند دچار ناراحتی و حساسیت می‌شوند. این افراد حتی نسبت به دستخط‌هایی که مرتب نوشته نشده باشند حساسیت دارند. در بیماری قرینگی یا تقارن، فرد زمان زیادی را صرف مرتب نمودن اجسام می‌کند. این افراد گاهی دچار خرافات نیز می‌شوند به طور مثال عنوان می‌کنند اگر وسایل مرتب سر جای خود قرار نگیرد مادرم تصادف می‌کند! جالب است این فرد با علم به اینکه تفکرش مضحک می‌باشد، اما باز اصرار بدان دارد. گاهی ابتدایی‌ترین وسواس‌ها به مسائل بزرگ و پیچیده تبدیل خواهد شد. افرادی که دچار وسواس تقارن می‌شوند باید هرچه سریع‌تر به روانپزشک یا روانشناس مراجعه نمایند. به روش‌های زیر می‌توان اقدام به درمان وسواس قرینگی کرد:
- درمان شناختی – رفتاری: این روش درمان، روشی گفتاری می‌باشد که به بیمار کمک می‌کند تا علت‌های فکری که این بیماری را تغذیه می‌کند را شناسایی نماید. پس از اینکه این الگوها و علت‌ها مشخص شد به بیمار کمک می‌شود تا با آنها مقابله نموده و آنها را مرتفع نماید.
- درمان شناختی – رفتاری مبتنی بر ذهن‌آگاهی: در این روش به بیمار آموزش داده می‌شود که افکار مزاحم هیچ تسلطی بر آنها ندارد و تنها زمانی که به آنها پاسخ داده شود این افکار پررنگ و همچنین ترس‌ها تقویت خواهند شد. فن ذهن‌آگاهی شامل تمرینات تنفسی، مدیتیشن و تجسم هدایت شده می‌باشد.
درمان وسواس ترس از بیماری
یکی از انواع مشکلات اضطراب، ترس از بیماری می‌باشد. در این اختلال فرد بدون اینکه هیچ علائم بیماری داشته باشد از بیمار شدن هراس دارد. در این ترس فرد بیمار تمرکز بیش از اندازه به جسم خود دارد به حدی که عملکرد روزانه وی را تحت‌تأثیر قرار خواهد داد. درمان شناختی رفتاری مؤثرترین روش در بهبود این بیماری می‌باشد. اما اگر این اختلال شدت زیادی داشته باشد می‌توان از داروهای مهارکننده نظیر فلوکستین، سرترالین و….. استفاده نمود البته مصرف این داروها باید با روان‌درمانی همراه باشد برای غلبه بر ترس از بیماری می‌توان روش‌های زیر را انجام داد:
- اعتراف به ترس نماییم: باید به خودمان تلقین نماییم که ترس نمی‌تواند یک ضعف باشد.
- سبک زندگی خود را تغییر بدهیم: باید نسبت به همه امور نگرشی مثبت داشته باشیم. با تغییر سبک زندگی، ترس و اضطراب به میزان قابل‌توجهی از بین می‌رود.
- باید به خودمان گوشزد کنیم که سالم هستیم: باید بر سلامتی خود تمرکز نماییم و همواره به خودمان بگوییم که «من سالم هستم».
- تفریحات سالم را برای خود مشخص نماییم: اوقات فراغت خود را به تفریحات سالم اختصاص بدهیم و از توجه بیش از اندازه به جسم خود دست برداریم.
- به دنبال افکار تحریک‌کننده نباشیم: باید بدانیم چه افکاری باعث حساسیت و تحریک ما می‌شود باید به آنها بی‌اعتنا بود و به‌سلامتی خود اهمیت بدهیم
- و.……
درمان وسواس تکراری
وسواس اجباری به عملی گفته می‌شود که تکراری فیزیکی یا تکراری ذهنی می‌باشد. وسواس چک‌کردن یکی از نشانه‌های بارز این اختلال می‌باشد. در این نوع بیماری فرد به ورطه تکرار وسواس خود می‌افتد و ناخواسته چندین بار آن را انجام می‌دهد و هر بار با وجود اطمینان‌یافتن از آن، مجدد مرتکب آن کار می‌شود و به‌نوعی دچار وارسی افراطی می‌شود. مبتلایانی که دچار وسواس چک‌کردن امور هستند پس از هر بار انجام قدری از اضطرابشان کم می‌شود؛ اما وسواس فکری آنها را از بین نمی‌برد. باید گفت این بیماری قابل‌درمان می‌باشد شاید در درمان به طور کامل این اختلال از بین نرود اما می‌تواند علائم آن را واپایش کند تا روند زندگی بیمار قدری بهتر شود. روند درمان بسته به نوع اختلال ممکن است طولانی‌مدت و یا کوتاه‌مدت باشد. از دو روش روان‌درمانی و یا دارودرمانی می‌توان به بهبود این بیماری دست پیدا نمود البته در برخی افراد این دو روش باید توأم با یکدیگر انجام شود.
درمان وسواس جوانان
در برخی از نوجوانان وسواس عاملی شایع می‌باشد جوانانی که قصد آغاز زندگی مستقل را داشته باشند، وسواس می‌تواند در رشد اجتماعی و رشد ذهنی آنها و همچنین در محیط‌های اجتماعی مثل دانشگاه، اثر منفی داشته باشد. جوان دانشجویی که در محیط خوابگاه با هم دانشجویان خود زندگی می‌کند با داشتن وسواس دچار استرس و اضطراب خواهد شد. می‌توان گفت وسواس در جوانان همچون بیماری میگرن، آسم، و…. یک بیمار مزمن می‌باشد و امکان دارد هرگز به طور کامل درمان نشود. گاهی اوقات باید اطرافیان و خانواده جوانانی که درگیر وسواس هستند، با شرایط او آشنا باشند و بتوانند با شرایط او سازگار شده و بدانند چگونه با او زندگی کنند. اما این به معنای درمان‌شدن جوانان تعبیر نمی‌شود. جوانان درگیر وسواس را می‌توان با روان‌درمانی و گاهی اوقات با برخی از داروها درمان نمود به‌طوری‌که انگار وجود ندارد. پس از مدتی که از دوره درمان‌جوان بگذرد وی یاد می‌گیرد که چگونه با خودش رفتار نماید و چگونه کارها و افکار وسواس‌گونه را در خودکنترل نماید.
درمان شناخت رفتاری بهترین راه درمان جوانان درگیر وسواس می‌باشد. این درمان همواره جواب می‌دهد و درمان‌کننده وسواس فکری جوانان می‌باشد.
- ۰ ۰
- ۰ نظر